یکی از جذاب‌ترین تکنولوژی که در ساختمان‌ها و اماکن نسبتاً بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد، فتوسل است. به‌واسطه نصب فتوسل برای چند لامپ، دیگر لازم نیست تک تک لامپ‌های یک مجموعه را به‌صورت مجزا روشن کرده و وقت و انرژی صرف کنید. اگر نمی‌دانید فتوسل چیست و مکانیزم کاری آن چگونه است، مطالعه این مطلب از سایت پل گیلان را از دست ندهید. در این مطلب به شرح مفصل برایتان دربارۀ نحوۀ نصب فتوسل برای چند لامپ خواهیم گفت.
فتوسل چیست و چه کاربردهایی دارد؟
قبل از اینکه به مبحث مهم نصب فتوسل برای چند لامپ بپردازیم، لازم می‌دانیم که اطلاعات مفیدی دربارۀ این قطعه الکترونیکی ارائه دهیم. در واقع Photocell نوعی مقاومت حساس به نور است. در زبان لاتین فتوسل را با عبارت Light Dependent Resistor یا مخفف آن LDR نیز می‌شناسند و یک قطعه کاربردی است. برای درک بهتر کاربرد این قطعه می‌توانیم از تیرهای چراغ برق به عنوان مثال نام ببریم.
حتماً برایتان جای سؤال است که چگونه در ساعت مشخصی چراغ‌های تیر برق به‌صورت اتوماتیک روشن شده و سپس در ساعت خاصی خاموش می‌شوند؟ در پاسخ باید بگوییم که این اتفاق به‌واسطه فتوسل رخ می‌دهد. مقاومت فتوسل وابستگی شدیدی نسبت به نور دارد. به نحوی که با کاهش نور مقاومت فتوسل افزایش یافته و با افزایش نور مقدار مقاومت آن نیز کاهش می‌یابد.
از فتوسل برای روش و خاموش کردن چراغ‌های خیابان، ساختمان‌ها و اماکن بزرگ، سنسورهای تشخیص نور، لنز دوربین‌های عکاسی، سلول‌های خورشیدی و سایر موارد دیگر استفاده می‌کنند. در ادامه به آموزش نصب فتوسل برای چند لامپ می‌پردازیم.
آموزش سیم بندی و نصب فتوسل برای چند لامپ
بعد از آشنایی با مکانیزم فتوسل باید درباره نحوۀ سیم بندی فتوسل‌ها نیز اطلاعات کافی به دست آورده و سپس برای نصب فتوسل برای چندین لامپ اقدام کنید. لازم به ذکر است که فتوسل‌های موجود در بازار معمولاً به‌صورت سه سیم و چهار سیم موجود بوده و نحوۀ نصب و راه‌اندازی آنها نیز مشابه یکدیگر است.
در فتوسل‌های سه سیمه یک سیم برای فاز ورودی و یک سیم برای نول و یک سیم برای فاز مصرف کننده تعبیه شده است. از طرفی در بدنه فتوسل سیم‌ها با رنگ INPUT و OUTPUT نشانه‌گذاری شده است. به عنوان مثاب اگر در قسمت INPUT نوشته باشد آبی و مشکی، مشکی بیانگر فاز ورودی و آبی سیم نول است. از طرفی اگر در بخش OUTPUT قرمز و آبی نوشته باشد، قرمز بیانگر فاز مصرف کننده و آبی سیم نول است. حال اگر در بخش OUTPUT قرمز و آبی نوشته شده باشد رنگ قرمز فاز مصرف کننده و آبی فاز نول است. به عبارت دیگر در فتوسل سه سیمه، سیم نول به‌صورت مشترک است.
در فتوسل‌های چهار سیمه در اکثر مواقع دو سیم یک رنگ مشاهده می‌کنید که معمولاً به رنگ سفید و یا آبی است که این دو سیم هم رنگ، مربوط به فاز نول هستند. یکی از آنها برای لامپ و دیگری برای فتوسل است. دو سیم دیگر که معمولاً با رنگ قرمز و مشکی مشخص شده‌اند مربوط به فاز است؛ که معمولاً برای سیم مشکی فاز اصلی و سیم قرمز فاز مصرف کننده است.
آموزش نصب فتوسل برای چند لامپ
در ابتدا باید بگوییم که طریقه نصب فتوسل برای چند لامپ تفاوت چندانی با نصب آن برای کنترل یک لامپ وجود ندارد. سیم بندی درست مطابق سیم کشی برای یک لامپ انجام می‌شود. برای سیم کشی، سیم قرمز که فاز مصرف کننده فتوسل و سیم نول به شکل موازی به همه لامپ‌ها متصل می‌شود.
دقت داشته باشید که جریان مصرفی هر تعداد از لامپ‌ها باید با جریانی که از فتوسل پشتیبانی می‌کند، برابری داشته باشد. ازآنجایی‌که فتوسل‌ها با جریان گوناگون مانند 10، 16 و 30 آمپر وجود دارند باید تعداد لامپ‌ها را متناسب با این جریان تنظیم کنید. در نتیجه داشتن محاسبه دقیق جریان مصرفی فتوسل و تعداد لامپ ضرورت دارد. در ادامه برایتان طریقه محاسبه تعداد لامپ متناسب و سازگار با فتوسل را آموزش می‌دهیم.
طریقه محاسبه تعداد لامپ متناسب با فتوسل
به روی جعبه لامپ‌هایی که خریداری می‌کنید، توان آن ذکر شده است. به‌واسطه محاسبه این اعداد می‌توانید جریان مصرفی لامپ را محاسبه کنید. برای مثال اگر توان لامپی 100 قید شده است یعنی توان آن 100 وات بوده و برای محاسبه جریان کافی است که توان را به ولتاژ 220 ولت تقسیم کنید که به‌صورت تقریبی معادل 0.45 آمپر می‌شود. این عدد بیانگر این است که توان مصرفی لامپ کمتر از 0.5 آمپر بوده و با ضرب کردن این مقدار در تعداد لامپ‌ها توان مصرفی کل لامپ‌ها را به دست می‌آورید.
برای مثال اگر 20 لامپ 100 وات داشته باشید، 9 آمپر جریان مصرفی کل لامپ‌ها است و فتوسل 10 آمپری انتخاب مناسبی برای شرایط نامبرده است. دقت داشته باشید که همواره بهتر است حدوداً 30 درصد کمتر از جریانی که فتوسل پشتیبانی می‌کند مصرف کننده به آن متصل شود تا اتصال کاملاً ایمن باشد. رعایت این نکته برای نصب فتوسل برای چند لامپ، در موقعیت‌های محیطی که هوای گرمی دارند و یا در زمان استفاده از سیم‌های با درصد ناخالصی مس، برای ایمن سازی شرایط حائز اهمیت است.
شرایط دمایی ایده‌آل برای اتصال مصرف کننده با ماکزیمم جریانی که فتوسل پشتیبانی می‌کند 24 تا 25 درجه سانتیگراد به شرط استفاده از سیم استاندارد و خالص از مس است. در نتیجه همواره تعداد لامپ‌هایی با جریان مصرفی کل 30 درصد کمتر از جریان فتوسل به آن متصل شود. اتصال مصرف کننده‌های بیش از تعداد متناسب با جریان فتوسل باعث سوختن آن خواهد شد.
جمع‌بندی و سخن پایانی
امیدواریم مطالعه این مطلب برایتان مفید بوده و به درک درستی دربارۀ فتوسل و کاربرد آن رسیده باشید. حال دربارۀ نحوه نصب فتوسل برای چند لامپ اطلاعات دقیقی داشته و مطابق ویدئوی آموزشی می‌توانید برای نصب اقدام کنید. اگر به مهارت‌های فنی علاقه‌مند هستید توصیه می‌کنیم برای ارتقا دانش و مهارت‌های فنی و عملی خود در دوره‌های تخصصی و کلاس‌های حضوری آموزشگاه پل شرکت کنید. شما عزیزان می‌توانید در این دوره‌های حضوری یا آنلاین، با عنوان آموزش هوشمند سازی ساختمان نام کرده و با مبانی برق به عنوان پیش نیاز و هوشمندسازی ساختمان با پروتکل‌های سیمی و بیسیم آشنا شده و با دریافت مدرک فنی و حرفه ای به عنوان تکنسین نصب و راه اندازی سیستم‌های هوشمند ساختمان وارد بازار کار شوید.
سؤالات متداول
• مکانیزم فتوسل چگونه است؟
فتوسل نوعی مقاومت حساس نسبت به نور است که با تغییر میزان نور، مقاومت آن نیز تغییر می‌کند. با کم شدن میزان نور مقاومت فتوسل افزایش می‌یابد و با زیاد شدن میزان نور، مقاومت آن کم می‌شود و با این تغییر مقاومت، فاز مصرف کننده قطع و وصل می‌گردد.
• فتوسل چه کاربردی دارد؟
برای روشن و خاموش کردن لامپ‌های اتوماتیک، طراحی لنز دوربین‌های عکاسی، طراحی سنسورهای تشخیص دود و راه‌اندازی سلول‌های خورشیدی از فتوسل استفاده می‌کنند.
• شیوه نصب فتوسل به چه شکل است؟
نصب فتوسل مشابه نصب یک کلید تک پل است. نحوه سیم بندی طبق رنگ سیم‌های فتوسل به شکل دقیق در ویدئو آموزش داده شده و می‌توانید طبق دستورالعمل‌های عنوان شده اقدام کنید.